آشنایی با مراحل ساخت سوله

اهمیت آشنایی با مراحل ساخت سوله

در این مقاله به بررسی مراحل ساخت و تولید اجزای تشکیل دهنده سوله می پردازیم. اگر در جایگاه طراح سازه، ناظر سازه، مجری سازه و یا کارفرما هستید، تسلط به روند ساخت سوله کمک زیادی به مراحل طراحی، نظارت، اجرا و خرید سوله می کند زیرا فرآیند هایی که قبل، حین و بعد از ساخت سوله انجام می گیرد بسیار بهم وابسته بوده و برای اتمام با کیفیت پروژه(نصب و تحویل سوله) ضرورت دارد. برای مثال اگر طراح سازه که وظیفه طراحی سوله را برعهده دارد با ابعاد ورق های موجود در بازار آشنایی نداشته باشد، در انتخاب عرض جان و بال مقاطع ساخته شده با ورق ممکن است ابعادی را انتخاب کند که اصطلاحا پرت زیادی در ورق داشته باشد. اگر ناظر سازه که وظیفه نظارت بر ساخت سوله و نصب آن را برعهده دارد، با تطبیق نقشه های سازه ای و نقشه های کارگاهی(شاپ دراوینگ) آشنا نباشد و یا بر بازرسی جوش تسلط نداشته باشد در امر مهم نظارت دچار مشکل می شود. در خرید سوله، خریداران یا کارفرمایان باید با روند تولید سوله  آشنا باشند تا در زمان خرید و بازدید از شرکت سوله سازی بدانند که کدام قسمت کارخانه را بازدید کنند و کدام امکانات موجود در کارخانه را بسنجند.

مراحل ساخت سوله از سفارش تا تحویل

1. عقد قرارداد
2. تهیه نقشه کارگاهی(شاپ دراوینگ)
3. برش ورق و پروفیل
4. سوراخ کاری
5. قالب مونتاژ (فیکسچر)
6. جوشکاری زیرپودری
7. قطعه زنی
8. جوشکاری co2
9. تمیز کاری
10. رنگ آمیزی
11.  ارسال و نصب

عقد قرارداد

در صورتی که کارفرما یا خریدار قصد سفارش ساخت و تولید سوله را داشته باشند برای استعلام قیمت و برآورد پروژه، نقشه های سازه ای را که مورد تایید سازمان نظام مهندسی است، در اختیار کارخانه قرار می دهند. کارخانه سوله سازی پس از بررسی نقشه ها و محاسبه وزن تقریبی پروژه اقدام به پیشنهاد قیمت برای ساخت آن می کند. درصورت توافق بین خریدار و کارخانه برای ساخت سوله و یا اسکلت فلزی، اقدام به عقد قرارداد ساخت و نصب پروژه می کنند. در شرکت سوله کاوه پارس زرین هم تلاش بر این است که سوله با ارزان ترین قیمت و بالا ترین کیفیت تولید شود. در زمان عقد قرارداد باید به مواردی همچون: طول دهانه، ارتفاع سوله، طول سوله، جرثقیل سقفی، نوع اتصالات بادبند و… توجه شود.

تهیه نقشه کارگاهی(شاپ دراوینگ)

پس از عقد قرارداد نقشه‌های سازه‌ای برای تهیه نقشه های کارگاهی به واحد دفترفنی ارجاع داده می شود. به نقشه های کارگاهی شاپ دراوینگ (Shop Drawing) یا اصطلاحا نقشه شاپ گفته می شود. شاپ دراوینگ یعنی تبدیل نقشه‌های سازه‌ای به نقشه‌هایی با جزئیات بیشتر. به عبارت دیگر در شاپ دراوینگ تمام اجزای تشکیل دهنده سازه ترسیم می شود. شاپ دراوینگ شامل نقشه برش، نقشه فیکسچر، نقشه قطعه زنی و نقشه های نصب  می باشد.نقشه شاپ حلقه اتصال طراح و مجری است چون آخرین مرحله‌ای که نقشه‌های سازه‌ای بررسی می‌شود تا قابلیت اجرا را داشته باشد در مرحله شاپ است. به کسی که نقشه شاپ را تهیه می کند شاپیست گفته می شود.شاپیست باید به روند ساخت و نصب سازه اشراف کامل داشته باشد تا بتواند به نحوی نقشه شاپ را ترسیم کند که همه اجزا قابلیت ساخت را داشته باشند و در نهایت همه قطعات سوله یا اسکلت فلزی به نحو احسن نصب شوند.

یک نمونه نقشه شاپ ستون

برش ورق و پروفیل

در مرحله برش، برشکار بر اساس نقشه‌های برش شروع به برش ورق‌ها می کند و همه اجزایی که از ورق ساخته می‌شوند را برش می زند. همچنین پروفیل‌هایی مثل قوطی، ناودانی،نبشی، میلگرد و… را هم طبق ابعادی که در نقشه‌های شاپ تعیین شده برش می زند تا آماده‌ی ساخت قطعات اصلی شوند. برشکار باید به ابعاد، زوایا، ضخامت‌ها و تعداد، دقت بسیاری داشته باشد چون برش اولین قسمت مهم در بخش تولید است. در این مرحله برای برش از دستگاه گیوتین،دستگاه نازل برش گرم، CNC، اره نواری،اره آتشی و… استفاده می شود.

برش ورق به وسیله دستگاه گیوتین

سوراخ کاری

در ساخت سوله و اسکلت فلزی قطعات متعددی نیاز به سوراخ کاری دارند. مثلا: کف ستون، فلنج، صفحه استرات، زدگیر، گاست پلیت، ورق روسری و زیرسری و … قطعاتی هستند که باید سوراخ کاری شوند. سوراخ کاری هم باید مانند برش براساس ابعاد و اندازه‌های تعیین شده در نقشه شاپ انجام شود. در سوراخ کاری باید به قطر سوراخ‌ها، فاصله سوراخ‌ها از هم، فاصله سوراخ ها از لبه دقت شود تا مشکلی در زمان نصب سوله بوجود نیاید. ضوابط مربوط به سوراخ کاری را درمقاله‌ای تحت عنوان “ضوابط سوراخکاری در اسکلت فلزی و سوله سازی” به طورکامل توضیح داده ایم و موارد آیین نامه ای این ضوابط را بررسی کردیم. در برشکاری از دستگاه پانچ، دریل رادیال،دریل مگنت و… استفاده می شود.

سوراخکاری با دستگاه پانچ

قالب مونتاژ (فیکسچر)

پس از مرحله برش و سوراخ کاری(و مرحله تسمه سازی) اجزا آماده شده برای ساخت قطعات اصلی در قالب یا فیکسچر قرار می گیرند. در قطعات اصلی که باید به تعداد زیاد ساخته شوند از یک قالب یکسان برای مونتاژ استفاده می شود تا همه قطعات بعد از خارج شدن از قالب کاملا یک شکل باشند.برای قطعات: ستون، رفتر، وال پست و… از قالب مونتاژ استفاده می شود. مثلا در ساخت ستون اجزا مختلف مانند کف ستون، بال ها، جان، فلنج و سرستون در قالب مونتاز قرار می گیرند تا شکل اصلی ستون ساخته شود. قالب مونتاز هم باید براساس ابعاد و زوایای تعیین شده در نقشه شاپ ساخته شود.

مونتاژ قطعه

جوشکاری زیرپودری

در این روش جوشکاری جریان از طریق الکترود که بصورت کلاف می باشد عبور نموده و قوس الکتریکی را با قطعه برقرار می کند. Flux بصورت پودر و جداگانه بر روی حوضچه مذاب ریخته می شود و قوس الکتریکی در زیر پودر مدفون خواهد شد. این جوشکاری به روش اتوماتیک صورت می گیرد و دارای نفوذ و رسوب گذاری بالا می باشد. ار آنجاییکه پوشش مورد استفاده در جوشکاری بصورت پودر بر روی جوش ریخته می شود. از این روش جوشکاری فقط می توان برای حالت تخت و افقی استفاده نمود. از جوشکاری زیرپودری برای جوش های با طول زیاد مثل اتصال جان به بال استفاده می شود.

جوش زیرپودری اتوماتیک

قطعه زنی

پس از آن که قطعات یک شکل از قالب مونتاژ خارج شدند و با جوش زیرپودری آماده قطعه زنی شدند، براساس نقشه‌های شاپ شروع به قطعه زنی می‌کنیم. در قطعه زنی اجزای اصلی سوله (ستون ورفتر و..) قطعات جانبی باید به نحو درست و در مکان درست قرار بگیرند. قطعاتی مثل: پایه استرات، زدگیر، استیفنر، دستک، گاست پلیت، لچکی و… باید طبق نقشه قطعه زنی در محل مناسب خود قرار بگیرند. در قطعه زنی رعایت فاصله ها، زوایا و جهت قرار گرفتن قطعات بسیار مهم است و نیاز به دقت بالایی دارد. در واقع قطعه زنی مرحله‌ای مهم در تولید سوله است چون هرگونه خطا و اشتباه در این مرحله باعث می‌شود سازه به درستی نصب نشود. تمام قطعاتی که از قالب مونتاژ به صورت یک شکل خارج شده‌اند در این مرحله از هم جدا می‌شوند و با توجه به نوع قطعه زنی از یکدیگر تفکیک می‌شوند به عبارت دیگر، قطعه زنی تعیین می‌کند که این قطعات با هم چه تفاوتی داشته باشند. برای مثال ستون سوله در دهانه بادبندی دارای گاست پلیت است و ستون های دهانه های دیگر گاست پلیت ندارند و این موضوع باعث ایجاد تمایز بین ستون‌های سوله می‌شود. البته موارد دیگری هم هستند که باعث ایجاد تمایز می‌شوند که گاست پلیت هم یکی از آنهاست.

قطعه زنی

جوشکاری co2

پس از قطعه زنی اجزای سوله باید جوشکاری نهایی توسط جوش CO2، آرگون یا میکس انجام گیرد. دراین مرحله ممکن است در اثر جوشکاری عیوبی بوجود بیاید که با بازرسی چشمی جوش توسط بازرس جوش یا واحد کنترل کیفیت باید تشخیص داده شود و اصلاح شود. همچنین برای تشخیص این عیوب از آزمایش هایی هم استفاده می شود که شامل PT, MT, UT می‌شود. در گذشته مقالاتی در مورد این موضوعات در سایت شرکت سوله کاوه پارس زرین گذاشته شده است که در صورت علاقه می توانید از آنها استفاده کنید.

مقاله1:آشنایی با عیوب جوش در سوله سازی

مقاله2:بازرسی چشمی عیوب جوش (V.T)

مقاله3:روش تست مایع نافذ (PT)

جوشکاری گاز CO2

تمیز کاری

بعد از جوشکاری نهایی باید قطعات تمیز شوند تا آماده رنگ آمیزی شوند. تمیزکاری با وایرزنی، سنگ زنی و… صورت می‌گیرد که هرگونه ماده اضافی و اسپترهای بجا مانده از پروسه جوشکاری CO2 بطور کامل از روی قطعه برداشته شود. همینطور در این مرحله ناقصی‌های بجا مانده جوشکاری و قطعه زنی به طور کامل توسط واحد کنترل کیفت، کنترل می‌شود و اغلب تست‌های جوش نیز در این مرحله صورت می‌گیرد تا قطعه بدون هیچ نقصی جهت نقاشی و رنگ آمیزی وارد سالن رنگ شود.

تمیزکاری قطعات سوله

رنگ آمیزی

پس از آنکه تمیزکاری و تست‌های عینی جوش بر روی قطعات صورت گرفت، قطعات جهت نقاشی وارد سالن رنگ می‌شوند. نقاشی قطعات بر اساس استاندارهای مشخص شده در آئین نامه نظام مهندسی متفاوت است، بطوری که ضخامت رنگ بستگی به شرایط آب و هوایی منطقه قابل احداث سوله دارد. رنگ‌های آلکیدی کرومات، آلکیدی فسفات، آلکیدی مات و آلکیدی براق اغلب رنگ‌هایی هستند که در لایه‌های مختلف رنگ آمیزی از آنها استفاده می‌شود. پس از رنگ آمیزی، قطعات می‌بایست بطور کامل خشک شوند تا برای بارگیری و ارسال آنها جهت احداث پروژه آماده شده باشند.

رنگ آمیزی قطعات سوله

احداث و نصب سوله توسط نصاب پروژه و بر اساس نقشه‌های ارائه شده از سوی شاپیست صورت می‌گیرد. نصب سوله آخرین مرحله از احداث یک سوله می‌باشد که مراحل نصب اجزای سوله بر روی نقشه بطور کامل شرح داده شده‌اند.